اثر کلات های edta و edds در گیاه پالایی روی، سرب، کادمیم و نیکل در خاک توسط ذرت

رشد صنایع کشور در سال های اخیر و ادامه تولید ضایعات صنعتی، اکوسیستم های محیط زیست را زیر تأثیر قرار می دهد. از این رو هدایت فعالیت های صنعتی به گونه ایی که کمترین آثار زیان بار را بر محیط زیست داشته باشد ضرورت دارد. در مطالعات اخیر برای رسیدن به اهداف داشتن محیط زیستی سالم، می توان از این ضایعات در زمین های کشاورزی استفاده نمود و به موازی آن با روش های زیستی و کم هزینه آلودگی های احتمالی موجود در این ضایعات را حذف نمود. هدف از این مطالعه بررسی اثر کلات های edta و edds در گیاه پالایی روی، سرب، کادمیم و نیکل در خاک توسط ذرت می باشد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح لجن فاضلاب صنعتی (0 و 30 تن در هکتار)، دو سطح فلز (0 و 1) که سطح یک شامل فلزات سنگین کادمیم (cd)، نیکل (ni)، سرب (pb) و روی (zn) به ترتیب به مقدار 10، 300، 500 و 800 میلی گرم در کیلوگرم ، چهار سطح کلات (بدون کلات، 3 میلی مول بر کیلوگرم خاک edta، 3 میلی مول بر کیلوگرم خاک edds و همچنین کاربرد همزمان 5/1 میلی مول بر کیلوگرم خاک edta و 5/1 میلی مول بر کیلوگرم خاک edds) به صورت آزمایش فاکتوریل با دو تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام گرفت. نتایج نشان داد هرچند کلات های مورد مطالعه فراهمی عناصر (کادمیم، نیکل، سرب و روی) را افزایش دادند ولیکن edds در فراهمی روی و نیکل و edta در فراهمی کادمیم بیشترین تأثیر را داشتند. همچنین در این بررسی مشخص شد که کلات edta در افزایش سرب در گیاه نقش داشته و کلات edds بیشترین تأثیر را در افزایش روی و نیکل بویژه در بخش هوایی گیاه داشته است. کاربرد همزمان دو کلات edta و edds در مقادیر کم، بهترین کارایی را در پالایش خاک های آلوده دارد. در نهایت با توجه به اینکه edds کلاتی با سرعت تجزیه زیستی بالا است، می توان با چندین دفعه کاربرد تدریجی با مقادیر کمتر، این کلات را در طی فصل رشد مورد استفاده قرار داد تا جذب فلز در اندام هوایی گیاه افزایش یافته، از اثر سمیت این کلات بر گیاه کاسته شده و همچنین خطر جابجایی، انتقال و آبشویی فلزات آلاینده به آب های زیرزمینی نیز کاسته شود. کلید واژه: فاکتور پالایش- ضریب انتقال- لجن فاضلاب صنعتی-فلزات سنگین